Kalem Yaratıcıdır - Feridun Andaç

Kalem Yaratıcıdır

İnsandaki dokunma duygusu ne zaman gelişir diye merak ederim. Kuşkusuz tıp biliminde tanımı, tespiti vardır. Ama, gene de ben, o ilk parmak emme, anne memesine tutunma ötesinde; sanki, bir nesneyi kavrama isteğiyle başladığını düşünürüm.

Tutmak, tutunmak ötesi bir şeyden söz etmek istiyorum aslında. Yani bilinçli kavrayış…Tuttuğu şeyle aklı/zihni arasında gereklilik ilişkisi…Bir devinim, düşünce, eyleme isteği…

Bu nedenledir ki, bilinçle tuttuğumuz ilk nesneleri eylemselleştirip bir yerlere sürteriz. Çarpma, belki onun ne olduğunu kavrama isteğini verir; ya da yeni yeni uç veren dişlerimize dokundurma, tat almakla birlikte sertliğini kavrama…Bir adım ötesi kâğıda eriştiğimizde o iki üç parmakla tutundurduğumuz nesnenin bize çizmek, karalamak isteğini vermesi…İşte sanki insanın asıl yaratıcılık eşiği de burada başlar gibi gelir bana. Bunu keşfetmek, sizi çizginin üzerine götürür…Sürekli çizersiniz. Oğlum Barış’ın dört beş yaşlarındaki çiziktirmelerini tarih atarak biriktirmiştim. Gözüm gözlemim onun üzerindeydi…Tabii ki derdim onu kaleme/yazıya hazırlamak değildi. Ama onun nesnelerle oyununda neyi daha çok öne aldığını merak etmiştim, zamanla da o kalemi seçmişti. Çizgisel bir yolculuktu onunkisi de.

Şimdi, oradan bakınca; kendi yaşadıklarıma da dönünce, kalemin ne denli yaratıcı olduğunu, dahası bizdeki yaratma duygusunu ortaya çıkaran bir nesne olma özelliğini düşünüyorum. Vazgeçemediğim bir “nesne” mi, yoksa tanımlayamadığımız bir organ/eklem midir bize?!

Elin hüneri çok. Bakın, bu yazıyı tuşlara dokunarak yazıyorum. Ama ilk cümleyi, dahası yazının başlığını bir kâğıda, “kalem yaratıcıdır” diye yazdım önce. Bu iki sözcük düşüncelerime çengel attı. Gözüme ilişen bir söyleşiyi okudum. Ünlü İngiliz reklamcı John Hegarty’nin söyledikleri arasında şu da vardı: “Kalem dâhice bir icat!” bu da düşüncelerimi tetikledi ister istemez. Evet, kalemle daha çok yaratıcı yanınız ortaya çıkabiliyor. Neredeyse bütün öğrencilerime ilk derslerimdeki önerim bir kalem bir defterdir. Bu asla teknolojinin reddi anlamına gelmez.

Oğlum Barış görsel iletişim tasarım eğitimi aldı, teknolojiyle içli dışla, ama bakıyorum kalemi kâğıdı hep yanıbaşındadır.

Evet, kalem yaratıcıdır. Dokunarak düşünüyor insanoğlu. Bu nedenledir ki, sıklıkla şunu da yinelerim: görmek de dokunmaktır. Fotoğraf, sinema bu nedenledir insanın yaratıcılığı daha üst sıralara çıkarmıştır. Bakın, bilimdeki gelişmeler yalnızca bilimsel buluşların birbirini tetiklemesiyle değil; bu sanatların yarattığı devrimlerden de etkilenerek kendi kulvarlarını genişletmiştir.

Feridun Andaç